Akademik Ortam

PROJE 6: Akademik Terfi, Değerlendirme ve Ödül Sisteminin Güncellenmesi

Mevcut akademik terfi ve atama sistemimiz, bireysel ve uygulamalı bilim araştırması yapan öğretim üyelerimizi değerlendirmede yeterlidir. Ancak, diğer alanlarda ve grup çalışması yapan öğretim üyelerimizi değerlendirmede bazı zaafiyetler mevcuttur. Bu alana, kuramsal çalışmalar, tasarım, toplumsal ve kurumsal gelişim çalışmaları girmektedir.
YÖK ve dünyadaki hemen hemen tüm kuruluşların yayın olarak kabul ettiği “SCI expanded” yayınları üniversitemizde dergi yayını olarak kabul edilmemektedir. Bu da bazı öğretim üyelerimizi konuları ile ilgili olmayan dergilerde yayın yapmaya zorlayarak verimliliklerini düşürmektedir. Böylece, ODTÜ kendi kendini frenleyerek patinaj yapmaktadır. SCI expanded vb. yayınların terfi ve atamada değerlendirilmesi halinde, ODTÜ yayınlarında ciddi bir artış olacak ve öğretim üyelerimiz çok daha verimli araştırmalar yapma olanağı elde edecektir.
Mevcut sistem, tüm disiplinleri aynı kriterlerle ve sayılara bağımlı olarak değerlendirmektedir.  Oysa, yayın üretkenliği, dergi çeşitliliği, yayınlama süreci gibi konularda disiplinler arasında ve hatta aynı disiplinin farklı dallarında önemli ayrılıklar vardır. Başarının nicel olarak ölçülmeye çalışılması kısa vadeli, belli bir eşiğin üzerinde ama minimal değerde çalışmaları özendirmektedir. Çalışmaların o araştırma alanına ait niteliği ve gerçek etkisi ölçülememektedir. Bu yüzden akademik terfi için “peer review” denen hakemlik sistemini kaliteden taviz vermeden işler hale getirmemiz gerekmektedir. Uluslararası ve ulusal arenada saygın hakemlerden oluşan jüri görüşlerinin değerlendirmede göz önüne alınması ile salt sayısal değerlere bağlı olarak yapılan hatalar engellenmiş olacaktır. Hakemlik sistemine işlerlik getirmek için uluslararası bilim insanlarının devreye sokulması ve güvene dayalı değerlendirme sisteminin geliştirilmesi gerekmektedir. Birbirimize güvenmeden mükemmeli yakalamamıza olanak yoktur.
Üniversitemizde, bir süredir öğretim üyelerimize motivasyon sağlamak için ödül sistemi uygulanmaktadır. Bu sistem öğretim üyelerimizin değişik etkinliklerini puanlara dönüştürüp toplamakta ve yüksek puan alanlara ödül vermektedir. Bu yöntem, bir alana yoğunlaşarak etkinlikler yapan hocalarımızı değerlendirememektedir. Bu yönteme ek olarak ödül kulvarlarının yaratılması ile farklı etkinlikler yapan öğretim üyelerimiz hak ettikleri değere kavuşabilirler. Proje geliştirme, temel bilim araştırması, teknoloji geliştirme, kurumsal gelişime katkı, tasarım, topluma hizmet, eğitim, vb. alanlarda ödüller dağıtılabilir. Her bir alanın kendi içinde bir puanlama sistemi olabilir. Performans ve ödül sistemini çeşitlendirerek motivasyonumuzu artırabiliriz
Mevcut sistemde, öğrencilerin öğretim üyelerini değerlendirdiği pembe formlarda, en alt %20 diliminde kalan öğretim üyelerimiz terfi edememektedir. Bu formların verilen dersin niteliğini ne kadar ölçebildiği ayrıca tartışma konusudur. Şu anda, üniversite ve fakülte ortalamaları son derece yüksek çıkmaktadır. Bu da yüksek not alan öğretim üyelerinin son %20’ye kalmasıyla sonuçlanmaktadır. Burada mutlak bir taban notu getirilebilir ve belli puanın üstünde yer alan hocalara terfi engeli kaldırılabilir.
Bu projede, fakülte ve bölüm bazında kurulan komisyonlar ödül, terfi ve atama sistemimizi gözden geçirecekler ve geçtiğimiz dönemde yaşanan sorunları gidermek üzere değerlendirme, ve ödül sistemimizi güncelleyeceklerdir. Geliştirilecek olan sistem mükemmeliyeti, toplumsal ve kurumsal sorumluluk projelerini daha ağırlıklı olarak değerlendirdiğimiz bir yapıda olacaktır. Bu çalışmada, üniversitemizdeki çeşitlilik, bölüm ve alanların yapıları, teorik ve uygulamalı araştırmaların doğası, araştırma ve öğretim boyutlarının çeşitliliği göz önüne alınacaktır. Ancak, önerilen yeni değerlendirme sistemlerinin mevcut sisteme göre çalışmalarımızın niteliğini düşürmemesi ve hatta artırması için büyük özen gösterilecektir.
Öğretim üyelerimize, ödül olarak konularına göre farklı destekler sağlanacaktır. Örneğin, teorik araştırma yapan hocalarımıza ek seyahat desteği ve bilimsel ağlara üyelik aidatları için kaynak, uygulamalı araştırma yapanlara ekipman ve teknoloji geliştirmesi yapan hocalarımıza sanayi kuruluşlarından çeşitli destekler sağlanacaktır.

PROJE 7: Araştırma Merkezlerimizde ve Enstitülerimizde Akademik Kümelenme

Araştırma kişisel istek ve meraka dayanır, ancak, işbirliği içinde gelişir ve  alanına göre, bazen sanayi, bazen devlet tarafından desteklenir. Bilgi, fikirlerin çapraz etkileşimi ile doğar. Bir ortamda fikir çeşitliliği ne kadar bol ve zengin, etkileşim ne kadar fazla ise üretilen bilgiler o denli değerli olur. Sağlıklı bir akademik ortamda, zaman içinde güçlü ve sağlam fikirler kalır. Zayıf ve yanlış fikirler tasfiye olur.
Üniversitemizdeki araştırma ve uygulama merkezleri disiplinlerarası araştırmalarımızın filizlenebileceği çok önemli akademik ortamlardır. Halen, merkezlerimiz birçok soruna rağmen değişik alanlarda başarılı çalışmalar yapmaktadır. Bu merkezlerimizin sorunları, merkez başkanlarımızla birlikte hazırladığımız bir raporda dile getirilmiştir (http://www.rd.metu.edu.tr/rcenters ).
Proje kapsamında mevcut ve kurulması planlanan araştırma merkezlerimizin ve enstitülerimizin verimli bir ortak çalışma platformu yaratarak, öncelikli alanlar altında öğretim üyelerimizi kümelemesi ve böylece küçük araştırma adacıklarımızı bütünleştirip güç birliği yaratması için yeni bir yapılanmaya gidilecektir. Ülkemizin gereksinimlerine ve dünyadaki trendlere göre, ileri malzeme, nanoteknoloji, deprem, enerji, su yönetimi, sosyal bilimler, vb. konularda yeni enstitü ve merkezler kurulması için öğretim üyelerimize destek sağlanacaktır.

  • Merkezlerimizi enstitülerimizle ilişkilendirerek lisansüstü çalışmaları büyük araştırma projeleri altında bütünleştirmemizi sağlayacak olan projede,
  • Merkezlerin değerlendirme ve geri besleme sistemlerinin belirlenmesi,
  • Merkezlere tam zamanlı teknisyen, sekreter, uzman ve doktoralı eleman sağlanması,
  • Bağlantı (affiliation) sisteminin kurulması,
  • Merkez projelerinden, bölüm ve fakültelere kaynak aktarılması,
  • Teknokentimiz ile merkezlerimiz arasında köprü oluşturacak platformların kurulması,
  • Merkezlerimizle, kamu ve endüstri kurumları arasında stratejik ortaklıklar ve konsorsiyumlar kurulması,
  • TÜBİTAK, DPT, TUBA ve TTGV ile merkezler arasında düzenli bir etkileşimin sağlanması,
  • Merkezlerimizin, kendi alanlarında ARGE talebi yaratması için etkinliklerin düzenlenmesi,
  • Merkezlerimizin, akademik kurullarımızda temsiliyetinin sağlanması

gibi konular detaylandırılacaktır.
Ayrıca, proje kapsamında Sağlık Merkezi’miz bir “Tıp Merkezi” haline getirilecektir. Daha önce başlatmış olduğumuz, ODTÜ-GATA-Harvard-MIT işbirliği ile aynı anda servis ve araştırmayı birleştirecek olan ODTÜ-Tıp Merkezi, biyomedikal araştırmaların yapılacağı bir mükemmeliyet merkezine dönüştürülmüş olacaktır. Böylece, merkezimizde nitelikli doktor isdihdam etme olanağımız doğacak, bu ise araştırma ve hizmetin kalitesini artıracaktır.
Proje, sağlık merkezimizin başhekimi, merkez başkanları, enstitü ve fakülte temsilcilerinden oluşan bir komite tarafından Rektörlükçe yürütülecektir.

PROJE 8: Bilim, Sanat, Kültür Ortamları ve Dayanışma

Bu projede, enerjilerimizi bütünleştirici bir dayanışma ve etkileşim oluşturmak üzere “akademik ve kültürel etkileşim” platformları kurulması planlanmaktadır. Bu platformlarda, ortak hedefler etrafında kenetlenerek projeler ve yeni fikirler üretmek üzere tartışacak ve bu projeleri uygulamaya sokacağız.
Toplumumuzun hemen hemen her kesitinde güven, sevgi ve saygı gibi kavramlardaki zayıflamanın,  öğrenci ve mensuplarımıza yansımaları olduğunu gözlemliyoruz. Bu proje kapsamında, toplumsal zaaflarımızı analiz ederek bu zaafları giderecek ve bizi birbirimize yakınlaştıracak sosyal ve akademik etkinlikler tasarlayacağız. Bu etkinlikleri hep birlikte kararlaştırıp uygulamaya sokacağız.
Bu kapsamda, Ankara dışından gelen öğrenciler için Öğretim Elemanları ve Mezunları derneklerimiz ile gönüllü Yönder Aile programı  oluşturarak öğrencilerimizle farklı bir iletişim kanalı açabiliriz. Yönder Aile, öğrencisini Ankara’ya ilk  gelişinde karşılayabilir. Onun sorunları ile ilgilenir ve onunla belirli aralıklarla sosyal ve kültürel etkinlikler yapabilir.
Sosyal hizmetler birimimizi güçlendirerek,  tüm mensup, mezun ve öğrencilerimizi bir araya getirerek, aramızdaki etkileşimin kalitesini artırmak üzere hep birlikte kararlaştıracağımız etkinlikler düzenleyebiliriz. Bu etkinlikler arasında, üniversitemizin sorunlarına yönelik konferans ve paneller, Öğretim Elemanları ve Mezunlar Derneği’mizle planlanıp yürütülen faaliyetler, yurtlarda öğrencilerimizle kahvaltılar, hoca-öğrenci forumları, Uludağ tesislerimizde idari personelimizin ve öğrencilerimizin de katılacağı tematik toplantılar, ülkemizin çeşitli bölgelerinde düzenlediğimiz bilim, sanat ve kültür şenlikleri, ulusal ve uluslararası geziler vs. bulunabilir.